‘Vroeger’ stonden we met z’n allen uren in de rij voor een klein kantoortje met zo’n 3 medewerkers. Met een leuk klein binnentuintje was het heerlijk om te genieten van de blijdschap van andere pelgrims en die te delen. Compostela ophalen was leuk! Wel konden we klagen over de uren dat we daar soms moesten staan. Maar wat konden we ook juichen als we bekenden zagen die je al weken uit het oog verloren had! De tuin was niet overdekt dus als het weer niet meewerkte was dat reden des te meer om te klagen over de lange wachttijden. Je Compostela ophalen op het pelgrimskantoor in Santiago was in drukke tijden de laatste beproeving van je Camino. En klagen kunnen we met z’n allen, daar zijn we goed in. Ondanks dat de weg ons, als het goed is, net geleerd heeft om geduld te hebben, te verlangzamen, anderen voorrang te geven als ze dat meer nodig hebben dan wij (en ook als ze het niet meer nodig hebben dan wij – want dan weegt het pas echt zwaar mee in de kosmos, toch?). Al snel ontstonden er strategieën om de wachttijden te omzeilen…
Als je wilt starten in Sarria om de populaire laatste 100 km te lopen van de Camino Francés, zit er een grote kans in dat je aanvliegt op de luchthaven van Santiago: Aeropuerto Labacolla. De volgende stap in je planning is het vervoer naar Sarria uitvogelen. Ik zie vaak de vraag voorbij komen op allerlei fora: Hoe kom ik van Luchthaven Santiago in Sarria? Steevast zit er bij de antwoorden een lollig (en soms serieus bedoelde) ‘lopend’ bij. Hoe je erheen kan lopen laat ik even aan Google Maps op je telefoon over. Wil je weten hoe je het snelst, goedkoopst, of het meest comfortabel in Sarria kan geraken, dan ben je hier aan het juiste adres voor een heldere opsomming. Verder lezen Hoe kom ik van Luchthaven Santiago in Sarria?
De Camino Francés is geen zondagse wandeling in het park. Nee, maar het is ook geen hele technische wandeling waar je continu op je passen moet letten of in ravijnen staart. De waarheid ligt ergens in het midden zoals gebruikelijk. In dit artikel (ja, eindelijk weer wat tijd voor :-)) zet ik 8 Lastige Secties op de Camino Francés op een rijtje waar je best even mag opletten omdat een val daar wat ongelukkiger kan zijn dan elders op de route.
8 Lastige Secties op de Camino Francés waar je even mag opletten
#1
De eerste potentiële ‘glijer’ zit op de etappe Saint-Jean naar Roncesvalles. Dit is overigens een etappe die veel mensen in twee delen splitsen, zeker als ze de Napoleon Route kiezen. Deze route is gesloten van 1 november t/m 31 maart én daarbuiten ook gesloten als de weersomstandigheden dat dicteren. In Nederlandse duidelijkheid: gesloten betekent verboden bij wet :-). Informeer altijd eerst bij het pelgrimskantoor in Saint-Jean of de pas gesloten is. Mocht je het verbod in de wind slaan wordt je waarschijnlijk niet betrapt, maar kom je in de problemen waardoor ze de nooddiensten op je af moeten sturen dan staat je een hele dure rekening te wachten (en dan mag je blij zijn dat je leeft om die te kunnen betalen waarschijnlijk). Maar goed, dat terzijde.
De overnachting die menig pelgrim inlast op de Napoleon route is die in Orisson (tijdig reserveren) of, op de Valcarlos Route, in Valcarlos. Over de Valcarlos route een andere keer meer, het gaat nu even om de sectie na Col de Lepoeder op de Napoleon Route. Eenmaal de hoogste top bereikt wordt namelijk de afdaling naar Roncesvalles ingezet. Tegen de tijd dat je hier bent ben je waarschijnlijk moe en minder geconcentreerd. Volg je zonder al teveel opletten het meest logische pad dan beland je op een steile, rotsachtige afdaling die bij nat weer (en vermoeide benen) aardig glad kan zijn. De minder logische variant is een route die naar rechts afbuigt en met een minder steile afdaling je leidt naar Ibañeta en verderop naar de herberg van Roncesvalles. Een paar kilometer meer? Ja, dat wel, maar makkelijker stappen is wel sneller én veiliger.
#2
Op de etappe naar Zubiri overwinnen we een riviertje door van steen naar steen te hoppen en vallen daarbij niet in het water :-). De laatste kilometers na Alto de Erro zetten we de afdaling in over een pad met niet helemaal effen leistenen :-) en daar kunnen we beter weer even de concentratie vast proberen te houden. Het is bij nat weer zeker een kwestie van ‘stokken er bij‘ en ‘paso a paso’ zoals wij Spanjaarden zeggen. Mocht het nat en modderig zijn dan is de glijbaan methode ook een optie, maar geen aanrader.
#3
Eenmaal de klim naar Alto de Perdón afgerond mag je best even pauzeren en genieten van het uitzicht. Als het bewolkt is, is een pauze voor je benen ook op z’n plaats want wat volgt is een van de meest besproken afdalingen op de Camino Francés. Je zou niet de eerste zijn die hier misstapt en een paar meter verder (hopelijk) tot stilstand komt. Net zoals nummer 6 in dit rijtje, krijg je te maken met een pad wat én steil is én oneffen én bezaait met losse stenen en grind. Het is al geen pretje onder droge omstandigheden dus bij nat weer is het weer extra opletten geblazen. Wil je een kijkje nemen op dit pad, bekijk dan deze video van een mountainbiker. Gaat uiteraard wat sneller dan lopend, maar wel de snelste manier om even het hele pad te zien.
#4
Acht kilometer na Puente La Reina stap je Cirauqui binnen. Meteen daarna begint een afdaling die de moeite waard is om hier te vermelden. Profiel van dat stuk spreekt voor zich. Het gaat maar om 50 meter hoogteverschil maar je zou er maar rollend aan beginnen…
#5
Onderweg naar Burgos, net na Agés kom je langs Atapuerca en zet je een klimmetje in. Een pad met zeer scherpe en puntige stenen herinnert je er aan dat het niet fijn zou zijn om hier, zogezegd, ‘plat op je bek’ te gaan. Het advies luidt dan ook om vooral niet te struikelen :-).
#6
Foncebadón: mooie plaats met mooie herinneringen. Mocht je nog op pad gaan wanneer je dit leest, overweeg dan om een overnachting te nemen in dit prachtige dorpje. Bij heldere hemel kun je hier de Melkweg aanschouwen. Kort na Foncebadón bereik je het Ijzeren kruis, Cruz de Ferro. Daarna begint langzaam de afdaling naar Manjarín en, zoals je op het profielkaartje hieronder ziet, wordt de afdaling een stuk steiler richting El Acebo. Niet alleen steil, dit pad is weer zo’n typisch door de mens aangelegd pad waarbij ze met groot geweld een stuk van de berg afraspen om een pad te maken voor de mens. Daarbij laten ze alles wat loskomt liggen. Het resultaat is een behoorlijk technisch pad met obstakels. Mijn vermoedens werden bevestigd door een bewoner van Molinaseca die vertelde dat de nieuwe burgemeester destijds besloten had om het probleem met de afwatering van de originele weg (lang geleden geasfalteerd) niet op te lossen (geld) maar de pelgrims om te leiden via een veel mooiere route (minder kosten). Mooi is het wel, dat is meestal als je hoog zit. Beschut is het niet en fijn voor je beenspieren ook niet, want de crux bij deze afdaling is dat het niet ophoudt. Zo’n 16 km lang proberen je beenspieren je knieën in het gareel te houden. Neem pauze in El Acebo en in Riego de Ambrós. Knip je de etappe in twee delen dan kan ik El Acebo aanraden voor de overnachting. Prachtig dorpje!
Als het nat weer is en je wilt na het lezen van dit stuk dit pad niet proberen (of je zit er middenin en krijgt er spijt van): de originele weg (asfalt) kruist een paar keer het steile rotspad en dan heb je de kans om ‘over te stappen’. Mocht je meteen willen kiezen voor het veilige pad dan is dat heel simpel: de gewone weg volgen na de pauze bij de mobiele bar aan het begin van de afdaling :-).
#7
De klim naar O Cebreiro. Wij hebben ons destijds zo ‘druk’ gemaakt om deze etappe dat eigenlijk heel erg meeviel. Nu moet ik wel zeggen dat we het met voorbedachte rade in 2 delen hebben gedaan. Misschien viel het daarom mee. Ik vond het prachtig. Ga langzaam en geniet zou ik zeggen. Zet je de klim in op het warmst van de dag is het wel even oppassen, er is niet veel beschutting.
Wat wel tegenviel was de etappe er na. Op het profielkaartje absoluut niet indrukwekkend, maar op de laatste klim (Alto do Poio – ‘Berg van de Kip’ vrij vertaald) hebben we die verdomde kip wel even vervloekt. Onderschat dus de dag na O Cebreiro niet :-).
#8
De sectie net voor Portomarín heeft tegenwoordig 3 alternatieve routes om uit te kiezen. Ze staan netjes op een groot bord.
De eerste (en de tweede deelt het eerste stuk) gaat linksom naar de grote brug, de tweede gaat op gegeven moment rechtdoor en komt zo goed als bij de brug uit en de derde route leidt je via rechtsom naar de brug van Portomarín. De eerste is steil maar gewoon over asfalt. De derde is relatief vlak en je maakt een zeer korte omweg. Voor dit blogje gaat het om de twee route. Die gaat rechtdoor en staat op het bord als de rode route gemarkeerd. Via een geforceerde afdaling die meer op een afwateringskanaal lijkt die zo uit de rotsen is gehouwen sta je binnen een mum van tijd bij de brug van Portomarín. Beetje vervelend als je last van je gewrichten hebt omdat de treden van rots naar rots aan de hoge kant zijn. Als het nat is zou ik niet zo snel voor deze optie gaan (zeer glad) maar bij droog weer en met een beetje voorzichtigheid vond ik het best een leuke afwisseling. Na de brug wacht je de beruchte trap naar Portomarín en omdat ik niet sadistisch ben aangelegd; weet dat je ook om de trap heen in het stadje kan geraken. Maar de trap is leuker, dat wel ;-).
Twee stempels. Moet het nu wél of niet?! Maak me gek…
Er zijn vragen die elke keer weer opduiken. Dat is niet raar: er zijn elk jaar weer nieuwe pelgrims die nog niet alles weten. Logisch. Overigens zijn er ook elke keer weer ervaren pelgrims die de vragen beantwoorden en die denken alles te weten. Die laatste groep vind ik persoonlijk (soms) zeer irritant. Het is net of ze hun verhaal belangrijker vinden dan het per ongeluk geven van verkeerde informatie. Maar goed, die zijn er nu eenmaal en dat is dus ook logisch ;-).
Vandaag klim ik in de pen. Geïnspireerd door Tom K. Op het welbekende superforum van het NGSJ op Facebook zitten heel veel pelgrims. Nieuwe, oude, jonge, ervaren, die-hards, luxe-zoekers en alles er tussen. Ik vind ze allemaal even geweldig: ik ken ze bij lange na niet allemaal persoonlijk namelijk. Ben je op zoek naar informatie in een forum-vorm dan kan ik van harte deze pagina aanraden. Neem wel af en toe zaken met een korrel zout want er zit ‘van alles’ tussen, zoals op elk willekeurig forum.
Vandaag ronden we deze serie af met de laatste hints over hoe je een beter mens kan worden, of blijven :-). Niet alleen op de Camino want de Camino is tenslotte een mooie analogie voor het leven! Genoeg stof dit keer om het in twee delen te doen maar we vonden 3 delen over Camino Etiquette wel welletjes. Hij is dus dit keer extra lang maar de meeste van jullie vinden dat niet erg heb ik begrepen :-).
“Sharing is caring” zeggen ze in het Engels. Een rijmende vrije vertaling die wel leuk klinkt in het Nederlands is dan “Delen is helen” :-). Er kan veel gedeeld worden als we ons eigen ik-je even op de tweede plaats zetten: eten, ruimte, het waslijntje, maar ook wat minder tastbare dingen zoals bijvoorbeeld ‘luisteren’. Eerst luister ik naar jou en daarna luister jij naar mijn verhaal. Het is zo’n fijn gevoel om gehoord te worden. De enige manier om dat gevoel te delen is om zelf ook regelmatig te luisteren naar wat een ander je te vertellen heeft. Verder lezen Camino Etiquette – Deel 3
De eerste (en de tweede deelt het eerste stuk) gaat linksom naar de grote brug, de tweede gaat op gegeven moment rechtdoor en komt zo goed als bij de brug uit en de derde route leidt je via rechtsom naar de brug van Portomarín. De eerste is steil maar gewoon over asfalt. De derde is relatief vlak en je maakt een zeer korte omweg. Voor dit blogje gaat het om de twee route. Die gaat rechtdoor en staat op het bord als de rode route gemarkeerd. Via een geforceerde afdaling die meer op een afwateringskanaal lijkt die zo uit de rotsen is gehouwen sta je binnen een mum van tijd bij de brug van Portomarín. Beetje vervelend als je last van je gewrichten hebt omdat de treden van rots naar rots aan de hoge kant zijn. Als het nat is zou ik niet zo snel voor deze optie gaan (zeer glad) maar bij droog weer en met een beetje voorzichtigheid vond ik het best een leuke afwisseling. Na de brug wacht je de beruchte trap naar Portomarín en omdat ik niet sadistisch ben aangelegd; weet dat je ook om de trap heen in het stadje kan geraken. Maar de trap is leuker, dat wel ;-).
