Vorige keer was, ik geef toe, een behoorlijk lange inleiding voor iets wat velen als vanzelfsprekend houden: Camino Etiquette is gelijk aan respect op de Camino en in het alledaagse leven ook, als het even kan…
Maar de aandachtspunten die we gaan benoemen zijn niet allemaal even vanzelfsprekend en sommige zijn zo Camino-specifiek dat het best waardevol kan zijn voor beginnende pelgrims. Ieder goed opgevoed mens wil graag weten ‘hoe je je hoort te gedragen’ op onbekend terrein. Bovendien is niet iedereen even zeker van zichzelf en dan kan het ook helpen om wat meer achtergrondinformatie te hebben. Een aantal aandachtspunten op een rij, in willekeurige volgorde. Bij elk punt staat een analogie naar het dagelijks leven of een vraag die je eigen ontwikkeling zou kunnen prikkelen. Want we trainen ons lichaam voor we op Camino gaan, maar trainen we ons ‘zijn’ ook?
Op de Camino kan het soms even druk zijn. Ja, ook allerlei groepen lopen de Camino, het is niet voorbehouden aan de eenzame pelgrim. Ga nou niet haasten om een grote drukke groep voor te blijven. Zeker als het je irriteert is het juist veel makkelijker om even opzij te gaan staan en zo’n kudde te laten passeren. Laat niks of niemand je innerlijke rust verstoren. Dat heb je zelf in de hand.
‘Loop’ jij in het dagelijks leven ook gehaast mee terwijl je dat diep van binnen helemaal niet wilt?
Als je een snelgrim bent (niks mis mee hoor) zou je in de ‘haast’ je pelgrimsgroet in hetzelfde tempo kunnen roepen bij het passeren. ‘Zag’ je de persoon wel die je zojuist gegroet hebt? Of kwam de groet er al met monotone automatisme uit? Het is een prachtige groet die, met intentie, zoveel teweeg kan brengen bij de ontvanger… zeker als je het begeleidt met je Camino glimlach. Een cadeautje voor iedereen die op je pad komt.
Hoe vaak groet jij een medemens vanuit het hart? Hoe vaak durven wij passerende mensen op straat recht aan te kijken en een glimlach te schenken? Hoe vaak geef jij een glimlach terug aan die persoon?
Als je een bicigrino bent (pelgrim op de fiets) is het goed om te beseffen dat je soms de Camino deelt met overwegend voetgangers. Met weer en wind om onze oren horen wij heel slecht wat er achter ons gebeurd. Voeg daar een zware rugzak aan toe die ons wat minder mobiel maakt en dan snap je wat er kan gebeuren als we op het laatste moment van je schrikken. Gebruik (op tijd) je fietsbel of wellicht nog prettiger: roep even ‘bike’ of ‘bici’. Andere kant van de munt: wees je er als voetganger met muziek in je oren bewust van dat er fietsers aan kunnen komen die je niet hoort. Blijf alert. Zij weten dat je ze niet hoort maar kunnen je ook niet waarschuwen, dat is voor fietsers ook erg vervelend. Als ze namelijk aan het klimmen zijn en ze moeten tot een stop komen voor jou dan is het weer op gang komen erg belastend. Hou de Camino samen veilig en prettig!
Houden wij in het dagelijks leven wel genoeg rekening met elkaar? Nemen wij een moment om in elkaars schoenen te gaan staan? Of is ‘oordelen’ een van de eerste dingen die we denken en doen?
We hebben het allemaal wel eens gedaan: een gesprek met iemand tijdens het lopen is zo ontzettend leuk dat je uit enthousiasme luider gaat praten. Geluiden uit de natuur verstommen of zijn niet meer te onderscheiden. Hou je volume een beetje in bedwang. Mede-pelgrims genieten van de (bijna) stilte, in dat huis waar jij in de vroege ochtend langs loopt liggen nog mensen te slapen, en in die kerk waar je aan voorbij loopt is een dienst bezig.
Hoe vaak gaat ons plezier ten koste van het plezier, comfort of rust van een ander?
Hele basale camino etiquette: doe je schoenen uit als je de herberg binnen gaat. Ze hebben net schoongemaakt joh!
Heb jij voldoende respect voor het werk dat verricht is door een ander?
Wacht op je beurt. Als je niet weet wiens beurt het is, vraag het even. Zijn er mensen die brutaal voordringen? Lekker laten gaan… die komen zichzelf nog wel tegen. Zo heb ik een keer een brutaal iemand voor ‘laten’ gaan in een eetcafé. Hij wilde hetzelfde als ik. Hij kreeg de laatste baguette mee die in de display lag. Je zag de eigenaar al half grinniken toen hij mijn geduldige blik zag. Ik kreeg vervolgens een lekker vers gemaakt broodje.
Mensen met een grote mond hebben de halve wereld zeggen ze. Wij hebben dan nog altijd de andere helft zeg ik dan. Voor welke helft kies jij?
Ruim alles op na gebruik. Je stapelbed/slaapkamer, de keuken, het toilet en de douche. Maar ook je picknick plek, je kampeerplek en je openbaar toiletplekje in het gras achter die ene boom… Dat doe je thuis toch ook, opruimen? Nee? Mmm, nou op de Camino moet het, laat dat dan een van de lessen zijn die je op de Camino moet leren.
Nog eentje over de keuken: het is prima als je alleen voor jezelf wilt koken maar check even of anderen ook gebruik willen maken van de keuken. Wees opgeruimd, hygiënisch en maak er geen 3 uur durend kookfestijn van.
Als we de rommel van een ander niet opruimen ‘omdat het niet onze rommel is’ – wordt het daar opgeruimder en schoner van? Ruim jij afval in de natuur op als je het ziet liggen?
Een warme douche na een lange wandeldag is als thuiskomen. Het is erg verleidelijk om daar wat langer dan normaal onder te blijven staan. Alsof je in de zevende hemel bent… Die zevende hemel mag gedeeld worden en aangezien warm water ‘op’ kan gaan is het wel zo sociaal om het douchen dus kort en krachtig te houden. Ook beter voor het milieu…
Hoe egoïstisch sta jij in het dagelijks leven?
Sommige herbergen hebben in de avond een sluitingstijd en vaak zeggen ze ook er bij of je er zelf nog in kan of dat de poort op slot gaat. Wees in het laatste geval op tijd terug in de herberg en wees in alle gevallen stil zodat je geen pelgrims wakker maakt. Sommige mensen kiezen voor het spelen van wraakzuchtige spelletjes: ‘jij maakte vannacht herrie, dus ik zal jou eens even lekker storen als ik vroeg op pad ga’. Doe daar niet aan mee. Wraak is niet de oplossing, communicatie wel. De onuitgesproken etiquette voor dit deel is heel simpel: je zorgt voor slaaptijd dat alles voor de volgende ochtend klaar ligt. Je pakt spullen die herrie maken (plastic, rits rugzak, etc) buiten de slaapzaal in. Je gaat niet in de slaapzaal een gesprek voeren en je gebruikt het liefst geen plastic ‘ritsel’ zakjes. Om de weg te vinden naar het toilet is het licht van je telefoon genoeg. Je hebt daar geen mijnwerker bouwlamp op je voorhoofd voor nodig, echt niet.
Hoeveel stappen denk jij vooruit om rekening te houden met een ander? Het lijkt een simpele vraag, maar test het eens bij jezelf.
Als het allemaal zo simpel was als de beroemde leefregel ‘Wat gij niet wilt dat u geschiedt, doe dat ook een ander niet’ zou ik er niet zoveel woorden aan vuil hoeven te maken. Maar het is een feit dat mensen meer woorden en vooral herhaling nodig hebben om iets te leren. Ik draag daar een steentje aan bij. Het leren is aan jezelf.
In het volgende deel nog wat meer verdekte tips voor je verblijf in herbergen en enkele voorbeelden van ‘het oordelen’ op de Camino die je vast en zeker gaat tegenkomen…
Buen Camino!
