Camino Etiquette
Een vraag voor jou als lezer en (aanstaande) pelgrim: heb jij wel eens, in je dagelijks leven, op een terrasje gezeten waar mensen lekker iets aan het eten en drinken zijn en gedacht ‘laat ik eens lekker mijn schoenen en sokken uittrekken en eens mijn voeten onderwerpen aan een inspectie en behandeling ’? Ik denk het niet. Redelijk gangbaar om zoiets niet te doen als anderen aan het eten zijn. Op de Camino is het niet zo heel anders eigenlijk. Althans, dat zou niet hoeven zijn, toch? Bestaat er wel zoiets als Camino Etiquette?
Nog eentje: loop jij thuis gewoon de woonkamer in met je modderige wandelschoenen aan, of laat je ze bij de deur op de mat staan?
Ligt het aan mij? Het lijkt op de Camino soms een beetje alsof we nergens meer aan hoeven te denken (best fijn) maar daarmee ook niet meer automatisch een soort basis respect kunnen opbrengen voor onze omgeving. In het Engels lichtte ik dit onderwerp al veel eerder toe, want op de Camino kreeg ik met name het idee dat het ‘buitenlanders’ waren die minder netjes opgevoed waren. Er waren simpelweg nog niet genoeg Nederlanders op ons pad gekomen. Inmiddels draaien we alweer een aantal jaar mee en is het geloof ik geen overbodige luxe om dit onderwerp ook in het Nederlands beschikbaar te maken…
Het is namelijk gewoon niet oké om gewoon maar te doen waar je zin in hebt en te denken ‘als je niet tegen mijn gedrag kan jammer dan, want dit is mijn Camino’. Niet altijd in ieder geval…
Minder Respect
Je leest wel eens op fora commentaren in de strekking ‘het is bizar hoe je op de Camino beetje bij beetje je gevoel voor schaamte achter je laat en je steeds meer lak hebt aan de mening van een ander’. Sterker nog, op fora krijg ik vaak het idee dat als iets nu eenmaal je mening is, het niet uitmaakt hoe je die mening ventileert. Is dit goed of slecht?
Ik denk dat het heel goed kan zijn. Als je het ziet uit het oogpunt van persoonlijke ontwikkeling (socialer durven zijn, geen angst om iets te ondernemen, durven zijn, leren ‘nee’ zeggen, etc.) dan is het heel goed om te leren dat je soms lak moet hebben aan de mening van anderen. Maar bij bepaalde andere zaken is het simpelweg een kwestie van respectloos zijn. Het probleem daarmee is dat je daar anderen onnodig mee belast. Hetzelfde geldt voor het onderwerp ‘vrijheid van meningsuiting’. Dat recht nemen we tegenwoordig wel heel erg letterlijk en als iets je mening is, dan moet je dat vooral heel hard roepen, en dat mag, ondanks dat je er anderen veel kwaad mee kan berokkenen. Blijkbaar.
Respectloosheid, tegenwoordig ook wel hufterig gedrag genoemd, is overal om ons heen vertegenwoordigd. Je komt het dus ook tegen op de Camino helaas. Op de Camino valt het zelfs wellicht meer op dan thuis. Misschien valt het meer op omdat veel van ons bewuster bezig zijn met goed zijn en goed doen en daarmee het afwijkende gedrag van anderen ons meer opvalt? Of misschien verwachten we simpelweg beter gedrag van mensen als ze op Camino zijn? Op de Camino legt bijna iedereen, gelovigen én ongelovigen sterk de nadruk op het ‘innerlijk’. Een nadruk die erg belangrijk is bij orthodox gereformeerden heb ik mij deze week laten vertellen door wikipedia. Het is dan wellicht een onnodig ritueel in hun ogen, zo’n pelgrimstocht, maar misschien toch de moeite waard voor Kees van der Staaij om eens als wandelvakantie tijdens het komende zomerreces te volbrengen. Wel eerst deze blogs lezen over hoe je je zou moeten gedragen. Tenslotte schijnen zij aan het ‘innerlijk’ de ‘ware gelovigen’ te kunnen onderscheiden van de ‘niet-ware gelovigen’. Het is toch belangrijk om zoiets cruciaals over jezelf zeker te weten. Op vertoon van zijn Compostela mag hij bij Joyce en mij een kopje koffie komen drinken. Je bent van harte uitgenodigd Kees. Ik beloof hierbij plechtig dat dit de eerste en de laatste keer is dat ik kerk en staat mix in onze blogs overigens. Gezien het onderwerp was de verleiding gewoon te groot. I’m a sinner.
“That’s the Camino”
Een van de verhalen van een medepelgrim is me altijd bij gebleven. Het ging over een ‘aanvaring’ die ze had gehad met een andere pelgrim die zich ietwat irritant aan het gedragen was. De gebruikelijke frustraties die je vaker hoort: opscheppen over de afstand die ze had gelopen zonder maar enige ruimte te laten aan anderen om hun verhaal te vertellen, luide conversaties terwijl andere pelgrims al probeerden te slapen, wekker zetten om 5.30 uur en niet stilletjes opstaan, licht in de ogen van anderen schijnen en hardop praten omdat ze iets kwijt was.
Ik begrijp best dat dit type mens er altijd zal zijn en dat het gedrag vaak onbewust is (niet expres om iemand te benadelen). Je zegt er iets van, die persoon wordt zich dan bewust en zal, bij een goed hart en juiste opvoeding, excuses aanbieden. Toch?
Deze persoon in kwestie echter niet. Haar respons toen ze tot de orde werd geroepen was: ‘That’s the Camino’. Kijk, en daar kan ik zo boos om worden. Want je niet bewust zijn van een fout? Prima, heb ik ook wel eens. Geen excuses aanbieden omdat je lak hebt aan iedereen? Soit, er zullen altijd egoïsten zijn op de wereld, kijk maar naar Kees. Maar de Camino gebruiken als excuus voor je gedrag? Blijf dan alsjeblieft lekker in je achtertuin wandelen.
Twee jaar geleden stonden we bij een café bij te kletsen met de eigenaar die we het jaar daarvoor hadden leren kennen. Er kwam een jongedame binnen die vroeg naar het toilet. De eigenares wees het toilet aan en sprak haar verontschuldigend toe dat zonder consumptie zij 50 cent rekende voor het toiletgebruik. De jongedame in kwestie begon nog net geen vuur te spuwen en schreeuwde: ‘Well, fuck you, I’m off’. Voor de mensen die geen Engels spreken, een Nederlands equivalent zou zijn: ‘Dan krijg de tering maar, ik ben er vandoor’.
Nu kan ik er een heel punt van maken hoeveel het precies kost, zo’n plasje van 1 pelgrim. Hoeveel elektra, water, toiletpapier en schoonmaaktijd tientallen pelgrims per dag kosten. Maar laten we het gewoon helder houden en even aannemen dat het de eigenaars absoluut niks, nada kost en dat dit café pelgrims die geen consumptie kopen wil uitbuiten met entreegeld voor het toilet. Waarom zou je een medemens zo’n antwoord geven? Je kunt toch ook gewoon zeggen: ik ben het niet eens met de prijs, ik ga wel ergens anders plassen? Of; ik heb niks los op zak, erg vervelend, mag ik toch gebruik maken van het toilet in ruil voor een dienst? Of; dan heb ik toch liever een kopje koffie :-). De jongedame zal er vast een reden voor gehad hebben…daar gaan we maar vanuit. Ze is in ieder geval haar plasje ergens anders gaan doen. Opgeruimd staat netjes.
Bedwantsen
Dit soort mensen, moet me van het hart, irriteert mij. Ik ben nog niet waar ik moet zijn, toegegeven. Ik kan me daar nog teveel over opwinden. Een dierlijk metafoor zocht ik om dit type persoon te benoemen. Je weet wel, zo sterk als een beer. Zo hufterig als een…, zo respectloos als een…, zo irritant als een…
In mijn zoektocht kwam ik er een tegen in het Jiddisch. Dit soort mensen worden in deze Joods-Duitse taal namelijk bedbugs (bedwantsen) genoemd. Hoe toepasselijk!
Mensen die simpelweg doen wat ze willen zonder rekening te houden met anderen en de Camino als excuus gebruiken ‘want op de Camino is dit gedrag normaal’, die mensen mogen van mij uit de buurt blijven van de Camino. Bedwants, ga iemand anders irriteren.
Helaas heb ik daar niets over te zeggen. Insecticiden gebruiken tegen dit soort insecten is vast niet legaal en een anti-bedwantsdeken is bij deze variant niet effectief. Het enige wat ik wel kan doen is mee helpen opvoeden. Bij de bron: de pelgrims die voor het eerst gaan. Jij dus waarschijnlijk. Laten we eens wat Camino Etiquette doornemen. Sommige dingen heb je al vaker gehoord want ze worden overal besproken omdat ik zeker niet de enige ben die zich aan bepaald gedrag irriteert. Maar sommige andere zaken zijn ook gewoon niet bekend bij beginners en hoe kun je dan verwachten dat ze zich gedragen als ze veelvuldig het slechte voorbeeld krijgen eenmaal op Camino?
Gratis e-boek
Ik ben aan het schrijven gegaan en kwam uiteraard weer tot een lengte die echt niet in 1 blog artikel kan. Sterker nog, ik ben nu al over de verantwoorde lengte heen. Maar als ik het in een paar handige mootjes hak heb je ook de komende weken weer wat om naar uit te kijken.
Bedwantsen (de menselijke variant) gaan zich niet inschrijven n.a.v. dit artikel. Dat weet ik bijna zeker. Maar jij wel en jij kan het verschil maken. Spreek mensen aan op hun gedrag. Niet alleen op de Camino het liefst, maar het is een mooie plek om te starten.
Nog 1 dingetje
Als iemand zich niet aan de regels houdt die ik ga benoemen en jij, goed opgevoede pelgrim, spreekt hem of haar daar op aan (doen!) dan zouden ze, schouders ophalend, het wel bekende antwoord kunnen geven: “zo gaat dat op de Camino”.
Tip: vraag naar hun e-mail adres en vertel ze dat je een waardevol artikel hebt waar ze veel aan zullen hebben. Bedbugs zijn vaak gierig dus alles wat ze gratis krijgen is mooi meegenomen in hun optiek. Stuur ze ons blog door. Ook zij hebben het recht om te mogen veranderen, toch?
Geniet van de komende blogjes. Goed voorbeeld doet volgen en samen maken we de Camino elke keer weer een stukje mooier. Ze worden zeker niet zo belerend als deze lange inleiding maar wel erg de moeite waard als je wat meer in’s en out’s over de Camino op prijs stelt.
Ik sluit af met de eerste van de 25 aandachtspunten die we in de komende twee blogs gaan beschrijven:
De Camino is multi-cultureel. Respecteer mensen van andere culturen. Dit begint met het beseffen dat men soms in andere culturen dingen doet die in onze cultuur als ‘minder netjes’ worden ervaren (en andersom!). Jij zal bijna over je nek gaan als je die Japanse pelgrim hoort smakken en boeren tijdens het eten. Hij zal het schaamrood krijgen als jij in zijn aanwezigheid je voetzolen inspecteert. Probeer niet te oordelen: vraag, informeer, communiceer, verplaats je allereerst in de ander, wees tolerant, en heel belangrijk: glimlach.
Buen Camino!
